حسن نقاشی نویسنده، کارگردان و تهیه کننده سینمای مستند در گفت و گو با گروه فرهنگی قدس آنلاین با اشاره به آثاری که در این دوره از جشنواره پذیرفته شده اند، گفت: معمولاً در جشنواره ها با دو دسته اثر روبه‌رو هستیم. بخش نخست متعلق به فیلمسازانی است که سال ها در این حیطه فعالیت حرفه‌ای دارند و به نوعی مؤلف هستند و هرساله جشنواره ها شاهد بخشی از این فیلم ها است، اما بخش اعظم آثار متعلق به گروه دیگری است که همیشه هم درباره آنها گفته ام و معتقدم باید ساز و کاری وجود داشته باشد که بیشتر بر آن نظارت کند. واقعیت این است که فیلم‌های زیادی در ایران ساخته می‌شود و بسیاری علاقه‌مندند جشنواره‌ای وجود داشته باشد که فیلمشان را در آن شرکت بدهند؛ حتی اگر با یک موبایل و یا بدون اطلاعات اولیه از سینمای مستند دست به ساخت آن زده باشند. تعداد آثار این چنینی بسیار زیاد است و این اتفاق نه تنها در جشنواره رشد بلکه در دیگر جشنواره ها همچون سینما حقیقت، جشنواره فیلم کوتاه تهران و ... هم  دیده می شود. به نظرم این مسئله جای کار دارد و این مسائل فقط آمار جشنواره ها را دگرگون می کند.

نوددرصد فیلم‌های رسیده به جشنواره کارگاهی است

وی در ادامه افزود: همیشه در جشنواره‌های مختلف می‌بینیم که تعداد قابل توجهی فیلم به دبیرخانه ارسال شده است اما هیچ گاه سوال نمی کنیم آیا اقتصادی پشت آن بوده یا صرفاً یک رفتار کارگاهی است. به نظرم نود درصد فیلم هایی که به جشنواره رسیده کارگاهی هستند اما آن بخش از فیلم‌هایی که قابل پخش بودند که البته تعدادشان هم کم بود به ما این فرصت را داد که بتوانیم از میان آنها بهترین‌ها را انتخاب کنیم. در واقع هدف هیئت انتخاب ایجاد تنوع در لیست ارائه شده بود و سرآمد فیلم ها را در این لیست قرار دادیم.

این مستندساز تاکید کرد: نکته دیگر اینکه تعداد فیلم های قابل توجه به لحاظ کیفی، خلاقیت، فرم ساختار و بخش فنی کم بود. اینها مشخصه‌هایی است که یک فیلم خوب را از یک فیلم کارگاهی تفکیک می‌کند. بدین معنا که خیلی‌ها برای محک خودشان فیلم می‌سازند و همان را برای جشنواره ارسال می‌کنند و همین باعث می‌شود تا فاصله میان آثار ارسالی به لحاظ سطح کیفیت زیاد باشد اما در نهایت با بررسی‌هایی که انجام شد، ۱۰ اثر مستند با تنوع موضوعی همچون محیط زیست، تاریخ، اجتماعی، آب و فرهنگ ایرانی انتخاب شد که فیلم‌های بسیار خوبی هم هستند. این شکل انتخاب تعمداً صورت گرفت تا کسانی که این فیلم‌ها را دنبال می‌کنند با گونه‌های مختلفی از سینمای مستند آشنا شوند و به شما قول می دهم تمام فیلم هایی که انتخاب شده هم تربیتی و آموزشی است و هم این که محدودیت سنی ندارد و هرکسی می‌تواند آن را ببیند.

تفکیک بخش های جشنواره رشد از ضروریات است

وی در پاسخ به این پرسش که جشنواره رشد در آستانه پنجاه سالگی اش تا چه حد توانسته در فرآیند آموزشی کشور اثربخش باشد گفت: اولاً دبیری که برای این جشنواره انتخاب شده چنین نگاهی دارد و من سال‌هاست ایشان را می‌شناسم و می‌دانم دغدغه‌های زیادی دارند و امسال هم که دبیر شدند با برنامه آمده و مطمئنم در پنجاهمین سال برپایی جشنواره ایده هایی که روی آنها فکر بسیاری شده را پیاده خواهد کرد. اما به نظرم از جمله مسائل مهمی که باید به آن پرداخت این است که باید بین بخش‌ها تفکیک صورت بگیرد. اگر قرار است جشنواره رشد به عنوان ویترینی از سینمای مستند و داستانی ایران باشد در وهله اول باید بخش های مختلف مشخص و از بخش تولیدات آموزشی، تربیتی و ... تفکیک شود.

این تهیه کننده یادآور شد: می‌دانم که سالهاست معلمان و دانش‌آموزان برای این جشنواره فیلم می‌سازند و بخشی مختص آنها وجود دارد اما تلفیق کردن آنها با هم می‌تواند به نوع انتخاب آسیب بزند. در صورتی که اگر بخشی از جشنواره به دانش آموزان اختصاص پیدا کند کافی است، ضمن این که جشنواره‌های موازی مانند جشنواره فیلم کودک و نوجوان وجود دارد که دقیقاً شاگردان مدارس را به سینما می‌برد. در حالی که اینها باید با هم تلفیق و ترکیب شوند و ببینیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

جشنواره رشد آزمون و خطای خود را انجام داده است

عضو هیئت انتخاب آثار ایرانی ادامه داد: نکته دیگری که اصلاً به آن توجه نمی‌شود این است که همیشه مخاطبان خود را با سیاست‌هایی که در لحظه اعلام می‌کنیم و یا گمان می‌کنیم خیلی کارشناسانه است و سپس متوجه می‌شویم اینطور نبوده غافلگیر می‌کنیم. به نظرم جشنواره رشد آزمون و خطای خود را انجام داده و به جایگاه واقعی خودش نزدیک شده است و حالا باید بخش‌های خودش را به صورت جدی تفکیک کند، نه به صورت فرم و آنچه به ظاهری اعلام می شود. به طور مثال باید فیلم های مستند بلند از کوتاه تفکیک شوند. در واقع خرده‌ای که می‌توانم به این جشنواره بگیرم این است که یک فیلم نود دقیقه‌ای با یک فیلم ۱۵ دقیقه‌ای قضاوت می‌شود و جایز نیست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نکته دیگر این است که اگر می‌خواهیم جشنواره‌ای عملکرد موفق داشته باشد باید دو مؤلفه را روایت کند. نخست این که از بخش دولتی خارج شود و دولت صرفاً نظارت داشته باشد اما آن را اداره نکند. دوم اینکه دبیر جشنواره حداقل برای ۵ سال حکم داشته باشد تا بتواند سیاست‌هایی را در طول زمان پیاده و اجرایی کند. شما به جشنواره سینما حقیقت نگاه کنید. در دوران مدیریت آقای طباطبایی تحولاتی را پشت سرگذاشته و آزمون و خطاهایی داشته است و به یک نتایجی رسیده و دبیر جدید نیز اهدافی که طی این سال ها به آن رسیده شده را اجرایی می کند. اما در جشنواره رشد شاهد چنین چیزی نیستیم. هر مدیری که به آموزش و پرورش آمده حکمی گرفته و دبیر بوده و خواسته به صورت اداری و سیستماتیک این جشنواره را اداره کند. در حالی که نیاز داریم یا بخش خصوصی یا یک تفکر ثابت در این جشنواره وجود داشته باشد. من به شما قول می دهم قصد دوستان بر همین تفکیک کردن بخش‌ها است و اگر این اتفاق رخ بدهد نگاه حرفه‌ای تری به سینما می‌شود و به نظرم وقتش است که این اتفاق بیفتد؛ چرا که کارکردهای سیستم آموزشی تغییرات بسیاری کرده و باید این را در جشنواره هم لحاظ کرد.

سینما آخرین نفس‌هایش را دهه هفتادکشیده است

نقاشی با اشاره به وضعیت سینما و عملکرد آموزشی آن اظهار کرد: سینمای ایران در شرایطی قرار گرفته است که نیازمند آسیب شناسی است. سینمای ما بهترین آثارش را به لحاظ فرم، تربیت، آموزش و تأثیرگذاری در مخاطب ارائه کرده و آخرین نفس هاش را دهه هفتاد کشیده است. ما سال هاست از معضلاتی در فیلم ها صحبت می‌کنیم که نه تنها برطرف نشده بلکه بدتر هم می شود و استثنائا اگر فیلمی در سینمای ایران شکفت دلیل نمی‌شود فکر کنیم کل سینمای ایران پویاست. اما سینمای مستند شریف ترین سینماست و مستندسازان برای جامعه خودشان دغدغه دارند. سینمای مستند برخلاف سینمایی که دولت میلیاردها خرج آن می‌کند با پول اندک و سرمایه ناچیز کار می کند و سالهاست نماینده ماست و کار خودش را می داند.

چهل و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی آموزشی و تربیتی رشد از ۲۴ آبان تا اول آذر در تهران و کلیه شهرستان‌های استان تهران برگزار می‌شود و پس از آن از ۲ آذر تا ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، تمامی استان‌های کشور به‌تدریج میزبان این جشنواره خواهند بود.

دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش برگزارکننده این رویداد بین‌المللی به‌دبیری وحید گلستان است.

انتهای پیام/